Beterweters, wat zijn dat nou weer? Betweters is een Nederlandse term: iemand die alles beter meent te weten dan anderen. En dat verwijst naar iemand die we pedant vinden. Is beterweter dan de overtreffende trap van betweter? Geen prettig persoon om tegen te komen of mee samen te werken. Of is de beterweter iemand die het echt beter weet, de expert? Zoals de professional in de gezondheidszorg, naar wie een patiënt toegaat als hij het niet meer weet en op zoek is naar hulp van iemand die het beter weet. Dat geeft de term een positievere betekenis. Maar wat als die expert aangeeft dat hij met deze patiënt ook niet weet hoe het doel van behandeling te bereiken? Lastig. Lastig voor de hulpzoekende patiënt en lastig voor de expert die van zijn voetstuk valt. Maar daar is een oplossing voor: de expert herstelt zich door te verwijzen naar klinische fenomenen of kenmerken van die patiënt, die van die patiënt een lastige patiënt maken. De expert verontschuldigt zich hiermee voor het niet kunnen bereiken van het behandeldoel. Hij externaliseert. Maar eigenlijk zou hij beter moeten weten.
Hij wijst naar de patiënt: jij maakt het moeilijk voor mij om mijn werk goed te doen en dus onmogelijk om het doel te bereiken. Jij bent lastig! Echter, zoals Fredrike Bannink en René den Haan in de Inleiding van hun boek "Beterweters' terecht opmerken: Als je naar iemand wijst, wijzen er altijd drie vingers naar jezelf terug. Of anders geformuleerd: iemand ziet wel de splinter in het oog van een ander, maar niet de balk in zijn eigen oog. Los daarvan zou je ook kunnen zeggen dat wijzen onbeleefd is. Net als in het dagelijkse sociale verkeer, is wijzen van de expert naar de patiënt eigenlijk ongepast of zelfs ongemanierd.
Uit: voorwoord Beterweters. Van lastige naar optimale interacties in de (G)GZ. Bannink & den Haan (2016)
Comments